Elf jaar geleden veranderde het leven van Marc de Hond. Bij het verwijderen van een goedaardige tumor in zijn rug raakte hij vanaf zijn borst verlamd en belandde hij in een rolstoel. Het heeft hem niet tegengehouden zijn dromen waar te maken, zijn passie te volgen en uitdagingen aan te gaan. Zijn nieuwste uitdaging? In maart 2015 staat hij met een eigen theaterproductie op de planken waarin zijn levensverhaal centraal staat.
Uit SIM Magazine (Sociale Innovatie Magazine, oktober 2014) Fotografie: Hans Hordijk
We ontmoeten Marc de Hond thuis. De energie die hij uitstraalt is aanstekelijk en inspirerend. Zijn talenten zijn veelzijdig; hij is ondernemer, presentator, schrijver en documentaire- en theatermaker. En dit is slechts een beperkte greep uit zijn indrukwekkende loopbaan. Afgelopen jaar speelde hij nog mee in The Passion in Groningen. “De producent zei het mooi. In de groep rond Jezus zou iedereen een plek hebben gehad. Dus ook iemand in een rolstoel. We hebben kort gesproken over hoe we dat in beeld zouden brengen en we waren het er beiden over eens: het moest zoals het altijd gaat.” Hier en daar lagen wat uitdagingen, zoals op de live-avond. De Hond wilde ook op het twee meter hoge podium tijdens het slotlied. “Er was alleen een steile trap. Ik vormde mijn persoonlijke tilteam; al mijn vrienden tijdens de productie, oftewel mijn mede-apostelen, tilden me naar boven. Mooi!” Het typeert een man die voortdurend met nuchterheid, humor en gedrevenheid grenzen verlegt.
Meevaller Op 25-jarige leeftijd raakte Marc De Hond verlamd toen zijn ruggenmerg beschadigd werd na het verwijderen van een goedaardige tumor. Het verraste hem niet. “Mijn moeder is overleden toen ik drie jaar was en ik ging er van uit dat ook ik niet oud zou worden. Ik had dan ook altijd haast, wilde zoveel mogelijk meemaken. Toen ik de tumor kreeg en hij goedaardig bleek te zijn, was het eerlijk gezegd een meevaller. Die tumor had ik wel verwacht. Maar ik kreeg opeens een kans om door te leven.” Desalniettemin was de schok groot toen bleek dat hij verlamd was. “Toen ik wakker werd, zag ik mijn vader én mijn tweede moeder samen aan mijn bed. Ik dacht: dit is foute boel. Als je dan hoort wat er aan de hand is, dan moet je slikken. Een paar dagen spookte het in mijn hoofd dat de dood misschien beter was dan het leven. Daarna heb ik die gedachte losgelaten.”
Waarom ik? Nooit gedacht: ‘Waarom ik?’. Het lijkt zo’n logische vraag. “Maar je hebt er niets aan. Het helpt je niet. Anderhalve maand vóór mijn operatie kon een teamgenoot uit mijn elftal niet meer voetballen omdat hij zijn kruisbanden had gescheurd. Toen vond ik dat erg. Een paar maanden later kon ik niet meer lopen. Alles heeft een tijd en een plek. Als je denkt: ‘Waarom moet mij dit nu overkomen?’ in plaats van ‘Dit hoort erbij’, dan maakt dat acceptatie moeilijker.” De reactie van andere mensen is wel belangrijk in dat proces. Vanuit het revalidatiecentrum ging De Hond wekelijks op zondag weer bij 3FM aan de slag als DJ. “Vóór de operatie was ik al volop bezig met dit werk. Dus toen ik weer beperkt aan de slag kon, was dat een geweldige stap.” Marc de Hond zat toen nog midden in zijn acceptatieproces. “Ik vroeg mijn redactie altijd mijn gasten voor te bereiden op het feit dat ik in een rolstoel zat. Ik kon niet goed dealen als ze zouden schrikken bij het zien van mijn rolstoel. Maar het bleek die mensen helemaal niet uit te maken. Het probleem lag bij mij.”
Andere routine Inmiddels is het voor De Hond volkomen vanzelfsprekend om met een dwarslaesie te leven. “Vroeger kon ik me niet voorstellen dat ik de rest van mijn leven in een rolstoel zou zitten. Nu kan ik me niet meer voorstellen dat ik gewoon zou kunnen lopen. Ik denk wel eens dat ik ten opzichte van iemand die op zijn zeventigste slecht ter been wordt misschien wel een voordeel heb. Als je op je zeventigste nog moet leren rolstoelen, dan heb je misschien verpleging nodig. Voor mij valt er gewoon minder meer af te takelen!” Wat in het beginnen wennen of hard werken was, is nu normaal geworden. “In het begin deed ik er meer dan een uur over om me aan te kleden. Tegenwoordig kleed ik me in vijf minuten aan. En als ik haast heb zelfs sneller. Hetzelfde ervaar ik bij katheteriseren. Toen ik hoorde dat ik dat moest gaan doen, leek me dat vreselijk. Maar nu vind ik het fijn. Want ik weet dat ik daarna geen pijn aan mijn blaas heb. Ik doe zelfs weer aan wildplassen!” Marcs aanstekelijke lach vraagt om een toelichting. “Ik katheteriseerde laatst in een steegje in Amsterdam, want in de kroeg kon ik niet naar de wc omdat die te klein was. Dan maar gewoon zoals alle mannen dat wel eens doen: buiten.”
Zelfbewust Uitdagingen zoeken en verkennen is voor De Hond essentieel. Het blijkt wel uit de vele activiteiten die hij op zijn naam heeft staan: radio-DJ, internetondernemer en presentator van onder andere De Rekenkamer. Ook zat hij in het nationaal rolstoelbasketbalteam, scheef het boek Kracht, geeft lezingen, trad op bij TEDx Amsterdam en vertelde in een theatervoorstelling over zijn liefdesleven na de dwarslaesie. En nu komt er de solotheatertoer. Wat is zijn belangrijkste drijfveer? “Ik moet het leuk vinden wat ik doe. Dat is essentieel. Met een rolstoel heb ik natuurlijk beperkingen. Maar ik ben ook steeds zelfbewuster geworden. Ik heb structureel pijn. Daar is goed mee te leven, maar dan moet ik wel leuke dingen blijven doen. Ik moet energie krijgen van wat ik doe. Dat leidt af. En die missie brengt me op vele nieuwe paden. Ik heb een tijdje gedacht dat ik niet veel keus had door mijn rolstoel, maar nu denk dat ik net zoveel keus heb als ieder ander en dat ik daardoor een zelfde luxeprobleem heb!”
Inspireren Wat wil je nog graag gaan oppakken? “Ik zou wel een goed tv-programma rond de Paralympics willen maken. Maar laat ik ook duidelijk zijn: ik wil juist ook programma’s doen die niet gaan over een handicap. In het programma De Rekenkamer was mijn handicap geen issue. Zo moet het ook zijn.” Waarom nu een theatertoer? “Ik merk dat het nuttig is als ik mijn verhaal vertel. Er is mij iets heftigs overkomen, maar uiteindelijk is daar ook heel veel positiefs uit voortgekomen. Dat verhaal met humor en nuchterheid vertellen kan mensen met een dwarslaesie maar ook mensen met andere problemen, inspireren. Uiteindelijk heeft iedereen zijn uitdagingen. Als ze zien dat ik goed kan leven met mijn dwarslaesie dan kunnen zij dat wellicht ook met hun misschien veel minder grote beperking.”
