Voortschrijdend inzicht derde solovoorstelling van Marc de Hond
Theatermaker en presentator Marc de Hond staat dit theaterseizoen opnieuw op de planken. Met zijn solovoorstelling Voortschrijdend inzichttourt hij langs de Nederlandse theaters. Het is de derde theatervoorstelling van De Hond, die eerder in het theater stond met Scherven brengen geluk, waarin hij het 12,5-jarig jubileum van zijn dwarslaesie vierde, en met Wie bang is, krijgt ook klappen, een voorstelling over angsten en hoe deze te overwinnen, aan de hand van het bijzondere levensverhaal van zijn opa. Met Voortschrijdend inzicht kiest De Hond opnieuw voor een persoonlijke insteek: de geboorte van zijn dochter en zoon en de wereld die hij voor hen achterlaat. “Ik pleit voor een Nederland 2.0. Hoe eerder we beginnen met bouwen, hoe beter!”
Poster Voortschrijdend Inzicht
Marc de Hond (41) is presentator, schrijver, spreker, dagvoorzitter en sinds enkele jaren ook theatermaker. Hij werkte als radio-dj bij 3FM, presenteerde diverse tv-programma’s, gaf TED Talks, schreef het boek Krachten het kinderboek De fantastische scheve toren van Pisa, regisseerde en produceerde de documentaire Giel! De doorbraak van een shockjock en speelde in het Nederlands Rolstoelbasketbalteam.
Sinds 2015 staat hij met zijn solovoorstellingen in het theater. “Een droom die uitkomt. Ik wist altijd al dat ik graag in het theater wilde staan, maar ik had er nog geen concreet plan voor. Tot ik een dwarslaesie kreeg, leerde om daar goed mee om te gaan, en mijn verhaal met mensen wilde delen. Een geluk bij een ongeluk!”
De Hond is inmiddels expert op het gebied van verandering, het thema van Voortschrijdend inzicht. De Hond: “Dat ging natuurlijk tegen wil en dank; nadat ik in 2002 een dwarslaesie kreeg, deed ik er alles aan om weer te kunnen lopen. Dat lukte uiteindelijk, maar met veel moeite en niet op een manier waar ik gelukkig van werd. Ik heb mijn dwarslaesie toen omarmd, heb er een boek over geschreven, een theatervoorstelling over gemaakt en ik deel mijn ervaring in het omgaan met verandering in lezingen. In Voortschrijdend inzichtleg ik het publiek uit dat mensen vaak vooraf enorm opzien tegen verandering en dat we er, als het er echt op aankomt doordat we gedwongen worden te veranderen, veel beter in blijken te zijn dan we vooraf denken.”
Volgens De Hond gaat het erom welk verhaal je jezelf vertelt. “Wij zijn heel goed in staat om onszelf van alles wijs te maken, zolang dit in ons voordeel werkt. Op een uitvaart zeggen mensen bijvoorbeeld al snel dat de overledene in ieder geval een mooie leeftijd heeft bereikt, dat hij gelukkig geen pijn heeft geleden, of dat het Gods wil was. Toen ik mijn handicap kreeg, vertelde ik mijzelf dat het mooi was dat de verlamming niet wat hoger zat, anders kon ik alleen mijn hoofd nog maar bewegen.”
De Hond noemt een aantal voorbeelden van feitelijke onjuistheden, die zo vaak gezegd zijn dat ze als waarheid zijn gaan voelen. “Na het zwemmen mag je een half uur niet eten. Vaccinaties veroorzaken autisme. Amerika is ontdekt door Columbus. En nog zo een: Maria was maagd en werd zwanger. Aantoonbaar onjuist, of zeer onwaarschijnlijk, omdat er geen enkel objectief bewijs voor is. Toch zijn er heel veel mensen, zelfs best slimme mensen die verder goed functioneren, die hiervan overtuigd zijn. Voor onze hersenen maakt het gewoon niet uit of wat wij geloven feitelijk klopt. We hebben duizenden jaren geloofd dat de zon om de aarde draaide en dat de aarde plat was – en toch hebben we prima kunnen leven.”
Een andere verandering waar de mens moeilijk mee om kan gaan, is klimaatverandering: een belangrijk onderdeel van zijn voorstelling. De Hond: “De meeste mensen willen best hun CO2-uitstoot verminderen, maar pas op de lange termijn, en het mag nauwelijks ten koste gaan van hun leefgenot. Er zijn veel mensen die liever vasthouden aan de 3% a 8% klimaatwetenschappers die zeggen dat het niet of niet helemaal bewezen is dat de mens bijdraagt aan de opwarming van de aarde, dan dat ze de vervelende consequenties onder ogen zien die klimaatverandering met zich meebrengt. Of zichzelf wijsmaken dat het nog 100 tot 200 jaar duurt voordat het echt mis gaat, en dat tegen die tijd vast wel een oplossing is gevonden.”
Sinds hij vader is van een dochter en zoon, is De Hond erg bezig met klimaatverandering. “Ik vind dat we niet moeten wachten met maatregelen tot we 100% zeker weten dat er iets vreselijks gaat gebeuren; ook als slechts voor 15% zeker zou zijn dat ons iets naars te wachten staat, moeten we iets doen. Wij dragen de verantwoordelijkheid voor de Nederlanders van de volgende eeuw: voor onze kinderen, onze kleinkinderen. We moeten klimaatverandering echt veel serieuzer gaan nemen. Ons land ligt grotendeels onder NAP, als de zeespiegel gaat stijgen krijgen wij daar als eerste enorm veel last van. Ik vind het bizar dat dit amper een thema is tijdens de verkiezingen. Het gaat constant over terrorisme, terwijl daar nauwelijks Nederlanders aan dood gaan. Vijftien jaar geleden probeerde een persoon een bom in zijn schoenen aan boord van een vliegtuig te smokkelen. De aanslag mislukte maar toch moet iedereen nog steeds zijn schoenen uitdoen en laten controleren voordat hij een vliegtuig in mag. De piloten zitten nog steeds achter een soort kluisdeur. We hebben een nationale terrorisme coördinator en een veiligheidsapparaat dat hier voortdurend mee bezig is. Prima natuurlijk, dat is ook belangrijk, maar een mogelijk grote structurele dreiging voor ons land – de klimaatverandering – staat volledig op de achtergrond. Ik voorzie een toekomst waarin men over 100 jaar een straat die genoemd is naar Mark Rutte van naam wil veranderen, omdat Rutte zal worden gezien als de premier die het voor het zeggen had toen we wisten wat er aan kwam maar we er niets aan deden. Ik mis urgentie en ik mis ambitie.”
Oplossingsgericht als De Hond is, denkt hij dat er een aantal manieren zijn om op een goede manier met klimaatverandering om te gaan. “We moeten zorgen voor een significante reductie van de CO2-uitstoot, zowel in Nederland als in andere landen. Het is toch vreemd dat we Amerika niet boycotten nu ze uit het Klimaatakkoord van Parijs stappen? Verder moeten we massaal bomen planten, overal op aarde. We kappen regenwouden, terwijl die nu juist meer dan ooit nodig zijn. Ik weet echt niet hoe ik dat mijn kleinkinderen later uit moet leggen. Natuurlijk moeten daarnaast onze dijken fors verhoogd worden. En we moeten investeren in de hoger gelegen delen van ons land. Schiphol ligt onder NAP, misschien kunnen we beter een groot vliegveld aanleggen in het oosten van Nederland.”
En wat nu als daadwerkelijk de dijken breken? “Dan moeten we allang bedacht hebben waar we heen kunnen vluchten. Niemand wil de rest van zijn leven in armoedige witte tentjes verblijven. Dus moeten we zorgen voor een fatsoenlijke en veilige plek. Een Nederland 2.0. Laten we op zoek gaan naar de ideale plek waar het straks het veiligst is, kopen we daar een goed stuk grond. Hoe eerder we daar beginnen met bouwen, hoe beter. Kijk naar het verschil tussen New York in 1900 en hoe die stad er nu uitziet!”
Wordt een bezoek aan zijn theatervoorstelling een avond vol kommer en kwel? De Hond: “Welnee! Net als bij mijn vorige voorstellingen verkondig ik mijn boodschap met veel humor. Maar ik wil mijn publiek wel iets meegeven, hen ook een zinvolle avond bieden.Verandering is niet iets om bang voor te zijn. Het is een mooie kans om het roer om te gooien. Ik hoop met mijn voorstelling mensen bewust te maken van hun capaciteit om hun eigen hersenen te manipuleren. Wat je denkt, vindt en gelooft is niet iets dat je ‘overkomt’, maar iets waar je voor kunt kiezen. En ik kies ervoor om wat ik denk en geloof zo veel mogelijk te baseren op wetenschappelijk aantoonbare feiten. Niet op wat mensen vroeger van iets vonden, maar op wat ik vermoed dat de generatie van mijn kinderen er later van zal vinden.”
Voortschrijdend inzicht speelt tot mei 2019 in theaters in heel Nederland. Kijk voor de speellijst op www.marcdehond.nl/speellijst